फैलिँदै मंकिपक्स, यसबाट बेलैमा जोगिऔं

स्वास्थ्य

गृहपृष्ठ
स्वास्थ्य
फैलिँदै मंकिपक्स, यसबाट बेलैमा जोगिऔं

फैलिँदै मंकिपक्स, यसबाट बेलैमा जोगिऔं

बिहीबार, जेठ १२, २०७९ बागेश्वरी पोस्ट

फाइल फोटो

नेपालगन्ज । संसारभरमा कोरोना (कोभिड-१९) मत्थर भएको धेरै भएको छैन । विश्वभर लाखौं मानिसको ज्यान त्यो महामारीले लियो । दसौं हजार नेपालीले पनि ज्यान गुमाए । अर्को संक्रमण विश्वमा देखा परेको छ । मंकिपक्स संक्रमण विश्वका १४ देशमा पुष्टि भइसक्यो।

८० जना मानिस संक्रमित भइसके । देश र संक्रमितको संख्या अहिले सानो छ । कोभिड—१९ पनि सुरुमा सानै संख्याबाट फैलिँदै फैलिँदै विश्वभर आतंक मच्यायो । अर्बौंको धनजनको नोक्सानी भयो । नेपालमा ज्यान गुमाएका मानिसको हिसाब भएपनि आर्थिक क्षतिको आंकलन कठिन छ । तर, सामान्य ढंगले भन्न सकिन्छ अर्बौंको क्षति पक्कै भएको छ । कोभिड—१९ को महामारी विश्वमा फैलिइसक्दा पनि नेपालको ताल भने अनौठो थियो । विश्व कोभिडको चिन्तामा थियो, त्यसको रोकथामको खोजीमा थियो ।

विभिन्न देशहरू त्यसैको त्राहित्राहिमा रहेका बेला नेपालका तत्कालीन पर्यटनमन्त्री योगेश भट्टराई अस्ट्रेलियामा पर्यटन प्रवद्र्धनका कार्यक्रम गर्न गए । गर्न पाएनन् । अवस्थाको गम्भीरतालाई कति हल्का रूपमा हामी लिन्छौं भन्ने त्यो भन्दा ठूलो प्रमाण निकट विगतमा अरू कमै होलान् । फेरि मंकिपक्सको संक्रमण देखा पर्दा नेपाल उही चालमा हुने त होइन भन्ने संशय पैदा जरुर भएको छ । विश्व स्वास्थ्य संगठन डब्लूएचओले भनेको छ कि अमेरिका, क्यानडा, अस्ट्रेलिया, इजरायल र कतिपय युरोपेली देशमा संक्रमण पुष्टि भइसकेको छ । बेलायत, जर्मनी, स्विट्जरल्यान्ड, स्पेन, पोर्चुगल, बेल्जियम, फ्रान्स, नेदरल्यान्ड्स, इटाली र स्विडेनमा पनि संक्रमण देखा परिसक्यो । इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखा यसबारे जानकार त भइसकेको छ ।

तयारीका औपचारिक अभिव्यक्ति त आएका छन्, ठोस रूपमा केही भएको छैन । भारत र सार्क मुलुकमा संक्रमण देखा परिसकेको छैन भनेर ढुक्क हुन किन हुँदैन भने अरू मुलुकमा आइसकेको संक्रमण ती मुलुक नभित्रने कुनै ग्यारेन्टी छैन । झन् भारतमा देखा पर्यो‍ भने नेपालमा भित्रिने ग्यारेन्टी नै हुन्छ । नेपाल भारत दुवैतिरका जनताको आउजाउ भिन्दाभिन्दै देशको जस्तै छैन, सीमा खुला छ । नाकाहरू खुकुला छन् । हेक्का राखौं कि कोभिड—१९ का बेला भारतबाट नेपाल भित्रिनेको संख्या ।

अहिलेसम्म मंकिपक्सको संक्रमण मानिसका लागि पूरापूर जोखिमयुक्त देखिएको छैन । तर जनावार र मानिसहरूबाट यो संक्रमण फैलन पुष्टि भइसकेको छ । संक्रमितको जीउज्यानमा देखिने घाउ डरलाग्दा छन् । झन्डै बिफरको महामारीको रूप यसले देखाएको छ । बिफरले मानिसको जीउमा डरलाग्दा घाउका डामहरू दिन्थ्यो । कुरूप बनाउँथ्यो।

त्यस्तै छ मंकिपक्सको लक्षण । हुन पनि यसलाई बिफरकै पारिवारिक सदस्य विज्ञहरूले मानिसकेका छन् । हाच्छिउँका छिटा र थुक पनि मंकिपक्स सार्ने माध्यम हुनु भनेको सजिलै एक जनाबाट अर्कोमा सर्न सक्नु हो । भाइरसको उपचार विज्ञानले गर्न सकेको छैन । बिरामीलाई निको पार्ने प्रयास जसोतसो भइरहेको छ । तर मंकिपक्सका लागि पनि नयाँ उपचार विधि पत्ता लगाउन समय लाग्न सक्छ । यसबाट जोगिने भनेकै अहिलेलाई रोकथामको उपाय हो ।

कोभिड—१९ को बेला सरकारी तवरबाट थुप्रै कमजोरी भएका थिए, नागरिक पनि कमजोरीले नै भरिए । स्वास्थ्य मापदण्ड पालनामा थुप्रै कमजोरी र हेलचेक्र्याइँ नागरिकहरूबाट भए । क्वारेन्टिनमा नबस्ने, मास्क नलगाउने, सरसफाइ नगर्ने, हात नधुने प्रवृत्ति देखिए । मंकिपक्सबाट जोगिने उपाय पनि तिनै हुन्, मास्क लगाउने, साबुनपानीले हात धुने, अरू मानिससँग दूरी कायम गर्ने । सम्भावित महामारीका लागि सतर्क हुनुपर्छ।

महामारी आओस् या नआओस्, यी त हाम्रो सामान्य दैनिक जीवनमा पनि गरिरहनुपर्ने स्वास्थ्य मापदण्ड हुन् । त्यसो गरियो भने कुनै पनि महामारी मात्रै होइन, अरू रोगहरूबाट पनि बचिन्छ । हाम्रो जीवन स्वस्थ हुन्छ । आफ्नो स्वास्थ्यको ख्याल त नागरिक आफैंले पनि राख्नुपर्छ । अन्नपूर्णपोष्टबाट साभार

प्रकाशित मिति: बिहीबार, जेठ १२, २०७९ १३:०७

प्रतिक्रिया दिनुहोस्